Nội dung thâm sâu quá, thực sự là huynh cũng kg hiểu rõ ý nghĩa.Ví dụ cho nhanh:
客有来访海棠氏者。畅饮高谈说尽天下之事。曰:“仰观宇宙之大,俯察品类之盛,凡事皆得所出,凡物皆有其名。如鹃者,众皆知之,其名为杜宇也。蝇者,众亦可知之,其名为项橐也。至于蛭与蠊亦有本名,但不通野史,不读传奇,遂不知也。君博览群书,知之乎哉?
海棠氏答曰:蛭之名为范颜。蠊之名为徐荣。是否?
客又问:蚊耶?
海棠氏云:诚不知蚊也。
客言:蚊者,夜间呻吟,帐中吸人血是也。
海棠氏大笑而答曰:原来如此。此不必读书亦可知矣。夜间呻吟,帐中吸人血者,不是妇人乎?
客惊而叹曰:不料君亦知此。实只传为妇人而不记名也。
Phiên âm:
Khách hữu lai phỏng Hải Đường thị giả. Sướng ẩm cao đàm, thuyết tận thiên hạ chi sự. Viết: “Ngưỡng quan vũ trụ chi đại, phủ sát phẩm loại chi thịnh, phàm sự giai đắc sở xuất, phàm vật giai hữu kỳ danh. Như Quyên giả, chúng giai tri chi, kỳ danh vi Đỗ Vũ dã. Dăng giả, chúng diệc khả tri chi, kỳ danh vi Hạng Thác dã. Chí ư Chất dữ Liêm diệc hữu bản danh, đãn bất thông dã sử, bất độc truyền kỳ, toại bất tri dã. Quân bác lãm quần thư, tri chi hồ tai?”
Hải Đường thị đáp viết: Chất chi danh vi Phạm Nhan. Liêm chi danh vi Từ Vinh. Thị phủ?
Khách hựu vấn: Văn da?
Hải Đường thị vân: “Thành bất tri văn dã!”
Khách ngôn: “Văn giả, dạ gian thân ngâm, trướng trung hấp nhân huyết thị dã!”
Hải Đường thị đại tiếu nhi đáp viết: “Nguyên lai như thử. Thử bất tất độc thư diệc khả tri hĩ. Dạ gian thân ngâm, trướng trung hấp nhân huyết giả, bất thị phụ nhân hồ?”
Khách kinh nhi thán viết: “Bất liệu quân diệc tri thử. Thực chỉ truyền vi phụ nhân nhi bất ký danh dã.
Dịch:
Có người khách đến thăm Hải Đường thị. Uống rượu đàm luận, bàn đủ mọi chuyện trong thiên hạ.Khách bảo: “Ngửng trông vũ trụ bao la, cúi xét muôn vật phồn thịnh. Phàm việc gì cũng có chỗ xuất xứ của nó, phàm vật gì cũng có tên gọi của mình. Như chim quyên, mọi người ai cũng biết, tên nó là Đỗ Vũ. Con ruồi, mọi người cũng có thể biết rằng, tên nó là Hạngh Thác. Đến như con đỉa, con gián, vốn cũng có tên của nó. Nhưng không biết dã sử, không đọc truyền kỳ, thì không biết vậy. Ông đọc nhiều sách vở, có biết chứ?”
Hải Đường thị đáp: “Tên con đỉa là Phạm Nhan. Tên con gián là Từ Vinh. Có phải chăng?”
Khách lại hỏi thêm: Còn con muỗi?
Hải Đường thị nói: “Thực không biết muỗi là con gì.”
Khách nói: Con muỗi, là con mà đêm đêm rên rỉ (vo ve), hút máu người ta ở trong màn đó.
Hải Đường thị cười lớn mà đáp rằng: “Hóa ra là thế. Cái giống ấy thì chẳng cần đọc sách cũng có thể biết được. Đêm đêm rền rĩ, hút máu người ta trong màn chẳng phải là giống đàn bà sao?”
Khách kinh sợ mà than rằng: Không ngờ điều ấy ông cũng biết. Đúng là người ta chỉ truyền đó là đàn bà chứ không ghi rõ tên tuổi thực.”
(Trích t.ự "Hải Đường Nhàn Thoại)