# Đồ luận Hỏa Hậu
Kinh Dịch là một cuốn sách bao gồm ba trăm tám mươi t.ư giao. Hỏa có số là ba trăm tám mươi t.ư chu. Do đó, lấy Càn Khôn làm đỉnh khí, Khảm Ly làm dược vật.
Ngoài ra:
- Sơ nhất, dùng Truân, Mông
- Sơ nhị, dùng Nhu, Tụng
- Sơ tam, dùng Sư, Tỷ
- Sơ tứ, dùng Tiểu Súc, Lý
- Sơ ngũ, dùng Thái, Bĩ
- Sơ lục, dùng Đồng Nhân, Đại Hữu
- Sơ thất, dùng Khiêm, Dự
- Sơ bát, dùng Tùy, Cổ
Mà Kim tính nửa cân.
- Sơ cửu, dùng Lâm, Quán
- Sơ thập, dùng Phệ Hạp, Bí
- Thập nhất, dùng Bác, Phục
- Thập nhị, dùng Vô Vọng, Đại Súc
- Thập tam, dùng Duy, Đại Quá
- Thập tứ, dùng Hàm, Hằng
- Thập ngũ, dùng Độn, Đại Tráng
- Thập lục, dùng Tấn, Minh Di
- Thập thất, dùng Gia Nhân, Quế
- Thập bát, dùng Kiển, Giải
- Thập cửu, dùng Tổn, Ích
- Nhị thập, dùng Quải, Cấu
- Nhị thập nhất, dùng Tụy, Thăng
- Nhị thập nhị, dùng Khốn, Tỉnh
- Nhị thập tam, dùng Cách, Đỉnh
Mà Thủy nửa cân.
- Nhị thập tứ, dùng Chấn, Cấn
- Nhị thập ngũ, dùng Tiệm, Quy Muội
- Nhị thập lục, dùng Phong, Lữ
- Nhị thập thất, dùng Tốn, Đoài
- Nhị thập bát, dùng Hoán, Tiết
- Nhị thập cửu, dùng Trung Phu, Tiểu Quá
- Tam thập, dùng Ký Tế, Vị Tế
Trong khoảnh khắc mà chu toàn, chu toàn rồi lại bắt đầu. Từ vận hành của nhật nguyệt, một hàn một thử. Trời đất ấm áp, vạn vật hóa thuần. Đảo lộn tạo hóa, lật đổ càn khôn. Trộm lấy vũ trụ, đoạt lấy âm dương. Đạt được đạo chí cao của thiên địa, mới có thể bàn về điều này.
Hoặc hỏi về thể của Càn, Khôn, Khảm, Ly.
Đáp: "Vào thời Chu Thiên Hỏa Hậu, Khảm Ly giao nhau. Khảm Ly giao, thì Càn Khôn gặp gỡ. Thiên đạo hạ giáng, địa khí thăng lên, đó là dụng của Càn Khôn. Khảm là Càn giao Khôn. Ly là Khôn giao Càn. Các quẻ tượng khác, bất quá chỉ là thiết lập hình thể mà thôi. Cũng không thể câu nệ vào tượng tìm hào, mà pháp hỏa hậu mới hiện."
Lại nói: "Như lời ngươi nói, bất quá là phạm vi thiên địa, vận hành nhật nguyệt mà thôi. Mà đồ Lô Đỉnh lại liệt Bát Quái trong đỉnh, đồ Hỏa Hậu lại thăng Ngũ Vị tại Nê Hoàn, bố Bình Kiều tại Mão Dậu, là sao?"
"Thiên cơ vốn không thể tiết lộ, đã đến nước này, ẩn giấu làm chi? Hơn nữa Hà xuất Đồ, Lạc xuất Thư. Trời còn tự tiết lộ, huống chi nghìn người sao?"
Khách nói: "Thôi! Ta nghe tiết lộ thiên cơ mà tai ương đến cửu tổ."
"Sao không nghe độ một người, mà phúc đến cửu tổ sao? Ta lấy đan pháp của ta, tận đáy không giấu, mà truyền cho kẻ hữu duyên. Nếu có tín sĩ, một người thành tiên, ta há không công sao?"
Khách nói: "Tâm ý của tiên sinh, chẳng phải ta có thể biết được."
Đáp: "Cái lô này, cái đỉnh này, chính là đạo lý tiến hỏa, tiến thủy vậy. Thủy, Hỏa không quá một khí vậy. Khí thăng lên, ta dùng tâm tiếp nó, tức là Hỏa vậy. Khí hạ xuống, ta dùng tĩnh đợi nó, tức là Thủy vậy. Đây là lúc miên miên nhược tồn, công phu tiến dụng ở Tý Ngọ vậy. Thời này, mới là lúc Yển Nguyệt Lô đầy đủ. Phàm tính hiện thì khí sinh, khí sinh thì kim sinh, kim sinh thì khí nhiều, khí nhiều thì kim càng vượng. Hai cái này tương hỗ làm dụng vậy. Kim vượng ở giữa, chiếu phá phù vân. Lộ ra một móc chân tính, như ánh sáng của mặt trăng, đó là Yển Nguyệt Lô vậy. Nghĩa của tồn dưỡng, tức là kim khí thịnh mà hoàn tận, soi thấy một vầng minh nguyệt, đó là toàn tính vậy. Đã thấy toàn tính, lại trở về kim tính, thì thân ta đều là chân tính, mệnh làm chủ nó. Đây là lúc dùng hỏa vậy, bởi hai cái chưa dung làm một, mà dùng hỏa luyện nó, luyện thành thuần kim vậy. Bao hàm tính mệnh, thông thể đều dương. Phù trầm tự tại, ái nhật luyến nguyệt, thích du đỉnh môn, thời đến đạo thành. Phấn lệ mà thoát, sét đánh một tiếng, thân chẳng phải ta có. Ôi! Người người đều có thể như thế mà thành công. Người mà tự bỏ đi, thật đáng thương thay!"
Đáp: "Tây phương là dụng của Tốn. Trung cung là thể của Tốn. Ta từ tâm sinh một ý, mà hạ xuống vị Tốn, tượng của nó bắt đầu mở, thì lời ta thật sự bao gồm cả thể và dụng mà giảng vậy. Tiếp theo là Càn. Càn là Kim. Mà Hỏa chính là Kim tinh, nên gặp nhau mà ngọn lửa bừng lên. Cần dùng Khảm để ức chế, ức chế mà không thể ngừng, thì có họa phản công ở dưới. Cho nên dừng lại để tốt, rồi lại thổi bằng Tốn. Một hào trên của Tốn thuộc Dương, ngăn lửa phi Dương không thể đi. Nên gặp Chấn mà hơi bốc lên, gặp Ly mà lại bùng cháy. Lại dừng bằng Khôn. Khôn là Thủy. Hỏa từ Thủy khởi, như gặp Đoài của nó. Đoài lại là quẻ Tây phương. Nên từ Vĩ Lư, từ từ thăng lên, mà đến Nê Hoàn. Đỉnh là Thiên Môn, là địa phương chính Ngọ. Ngọ thuộc Hỏa, liền thêm rực rỡ. Lại tiếp bằng Tâm. Tâm là Hỏa. Tiếp là Thần, tức là Thần Hỏa. Lại thêm rực rỡ. Đến Mão Dậu, nếu đi thẳng xuống thì Hình Đức lâm môn, nguy hiểm biết bao! Nên một lập mà mỗi cái thành hai đạo. Mão Dậu ngày nay, chính là Khôn, Cấn ngày xưa. Hỏa là Khí. Khí hạ xuống rồi lại thăng lên, nên về Thận Phủ, hóa thành Chân Thủy mà dùng. Bởi Văn Hỏa tính nhu mà khó hóa, gặp Mộc ở Mão ắt khắc Thổ. Bèn dùng Hỏa khắc Mộc, thì Thổ không bị khắc. Võ Hỏa tính mạnh mà dễ hóa, hạ từ Dậu. Dậu thuộc Kim, Kim sinh Thủy, về nơi đỉnh."
Hỏi: "Thế nào là Văn, thế nào là Võ?"
Đáp: "Văn Hỏa từ Tam Quan lên đến Thiên vậy, Võ Hỏa là Ngọ cung với Tâm Hỏa vậy. Đại phàm Hỏa Hậu, chỉ một trường này, rất mực nguy hiểm. Đan sĩ nên một trận mà thắng, thì thiên hạ định vậy. Bình nhật Chu Thiên Hỏa Hậu, tuyệt không thể lấy làm chuẩn vậy. Nhưng cái này cũng không thể chấp trước, cái kia cũng không thể chấp trước."
Khánh Vân khai tận hiện Hồng Mông,
Phỏng phất không trung kiến Tổ Tông.
Phong định Thất Tinh hoàn tại thủy,
Y hi tàn vận thượng phiêu không.
