[Anh Ngữ] Lớp học dịch tiếng Anh (cấp độ nhập môn) - khóa 1

[Khổng Lồ Một Mắt]

Tạm tổng kết lại đến thời điểm này nhé:

Bối cảnh: Có một đôi bạn trẻ, cả hai đều mắc bệnh hiểm nghèo. Cô gái nhờ chàng trai viết điếu văn cho mình. Nhưng chàng trai lại đi trước. Trước khi đi, anh ta nhờ một người, một nhà văn, viết điếu văn cho người yêu. Nhà văn này lại là người mà cô gái ghét cay đắng. Đây là bức thư mà chàng trai gởi đến nhà văn.

Spoiler: .......

Mr. Van Houten.

I'm a good person, but a shitty writer. You're a shitty person, but a good writer. I think we'd make a good team. I don't wanna ask you for any favors, but if you have the time - and from what I saw you had plenty - please fix this for me:

It's a eulogy for Hazel. She asked me to write one, and I'm trying, but I just... I could use a little flair. See, the thing is... we all wanna be remembered. But Hazel's different. Hazel knows the truth. She didn't want a million admirers, she just wanted one. And she got it. Maybe she wasn't loved widely, but she was loved deeply. And isn't that more than most of us get?

When Hazel was sick, I knew I was dying, but I didn't wanna say so. She was in the ICU when I snuck in for ten minutes and I just sat with her before I got caught. Her eyes were closed, her skin pale, but her hands were still her hands, still warm, and her nails were painted this dark blue black color, and... I just held them.

And I willed myself to imagine a world without us and what a worthless world that would be. She's so beautiful. You don't get tired of looking at her. You never worry if she's smarter than you, 'cause you know she is. She's funny without ever being mean. I love her. God, I love her, I'm so lucky to love her, Van Houten. You don't get to choose if you get hurt in this world, but you do have a say in who hurts you. And I like my choices. I hope she likes hers. Okay, Hazel Grace?

Đầu tiên là mình góp ý về cách thức tìm tài liệu. Mặc dù đề đã cho ngữ cảnh, nhưng muốn tham khảo thêm, hoặc tìm hiểu xem đã được ai dịch chưa, các bạn có thể copy 1 đoạn và quăng lên cho cụ Gu Gồ xử lý. Vậy là sẽ ra ngay đây là đoạn cuối của truyện Fault In Our Stars. Từ đó chúng ta sẽ có những tham khảo thích hợp hơn, chính xác hơn.

Có những đoạn khó, từ khó cần phải giải thích cho rõ nghĩa như sau:

- I'm a good person, but a shitty writer. You're a shitty person, but a good writer. : Hai câu đầu tưởng chừng như rất đơn giản, nhưng muốn dịch cho trọn vẹn ý của tác giả thì khá khó đây.

Ý của người viết dường như muốn tỏ rõ thành kiến của mình với nhà văn bằng cách dùng 2 câu như là 2 vế đối với cặp từ đối nghĩa good/ shitty.
Vậy theo Lồ có thể dịch như sau: Tôi là người tốt, nhưng viết văn thì tệ hại. Ông là người tệ hại, nhưng là một nhà văn giỏi.

- She asked me to write one, and I'm trying, but I just... I could use a little flair:
a. Cách giải thích của @cloud :

• and I'm trying, but I just... và tôi đã cố (viết), nhưng tôi chỉ... (nguệch ngoạc đc vài dòng sau).
• I could use a little flair. Tôi muốn nhờ ông giúp một chút. (xin chút tài năng của ông)
  
  Xét một tình huống, hai người lạ. Một người đang ngồi ghế công viên, một người đi ngang qua. Người đi bị trượt chân và té sóng xoài. Ông ta cố gắng ngồi dậy nhưng không đc, ông ta ngước nhìn người ngồi trên ghế đá (vốn đang tỉnh bơ) và nói: I could use a little help here!
  Cấu trúc này có nghĩa tương tự như: Can you help me? Nhưng sỗ sàng hơn, không bộc lộ sự cầu khẩn biết ơn.

b. Cách giải thích của @sleepyfox :

nhưng mà tôi chỉ là... khả năng của tôi có hạn.

Mình có một số ý kiến khác với quan điểm của bạn @cloud như sau:
- I could use a little flair: Anh ấy muốn nói kiểu như là anh ấy cũng đã thử viết nhưng anh ấy lại muốn bức thư nó hay hơn, tinh tế hơn. Dịch sát nghĩa: Tôi đã có thể sử dụng một sự tinh tế nho nhỏ.

Mình nghĩ là cả bạn và @cloud đều hiểu đúng, chỉ là cách diễn đạt ra tiếng việt hơi khác. Mình thích cách diễn đạt của bạn hơn: "khả năng tôi có hạn" .

I could use a little flair. Flair ở đây là của nhà văn chứ không phải của chính anh chàng đó. Nếu theo lối thông thường trong tiếng Anh, thì câu đó nên viết thành: I could use a little of your flair. Nhưng bởi vì đây là thành ngữ, nên nó chỉ còn là: I could use a little flair.

Nhưng cũng cần nói, phần diễn giải của bạn (Dịch sát nghĩa: Tôi đã có thể sử dụng một sự tinh tế nho nhỏ.) lại dễ gây sự nhầm lẫn. Dịch sát nghĩa phải là: Tôi mong/hy vọng có thể dùng một chút tài năng của ông.

Ngoài ra không phải lúc nào "could" cũng có nghĩa là quá khứ (bạn ghi: Tôi đã có thể...). Ở đây, nó hoàn toàn là nghĩa hiện tại. Nó đc dùng như một hình thức của sự lịch sự, cũng tương tự như từ "mong", "hy vọng" mà mình dùng ở trên trong câu tiếng Việt: Tôi mong có thể dùng...


c. Theo mình: trong tình huống này quả thực hiểu theo 2 nghĩa đều đúng.
- Nếu hiểu could theo nghĩa của bạn @Thank† là ở thì quá khứ. Vẫn có thể hiểu và dịch được.
- Nếu hiểu theo nghĩa của bạn @cloud và @sleepyfox là một hình thức của sự lịch sự, tương tự như "mong", "hy vọng". Vẫn có thể hiểu và dịch được.
Nhưng mình thiên về giải thích thứ 2 hơn. Nếu nói về khả năng, có thể dùng Could - nhưng chỉ là trong tình huống chung chung. Khi nói về những trường hợp đặc biệt, ví dụ như viết một bức điếu thành công, theo mình nếu thực sự tác giả có ý như của bạn @Thank† , tác giả sẽ dùng cấu trúc was able to. Và nếu dùng như thế thì câu này trớt quớt luôn .

Tóm lại: Xét theo cấu trúc câu, ngữ nghĩa, tình huống anh bạn này ốm gần chết, tuy ghét nhà văn nọ nhưng vẫn phải nhờ vả người ta. Anh chàng tỏ rõ thành kiến ngay từ câu đầu tiên. Về sau mới chứng minh cho nhà văn thấy là ông cần phải giúp anh ta vì cô gái đáng yêu nọ chứ không phải vì anh cầu xin gì cả. Vậy nên dịch là: ... khả năng của tôi có hạn.

- See, the thing is... we all wanna be remembered. But Hazel's different. Hazel knows the truth.
Câu này mình hoàn toàn đồng ý với cách giải thích của Cloud:
See, - Lôi kéo sự chú ý: Xem này, thấy chưa...
The thing is... - Nhấn mạnh điều chuẩn bị nói: Điều quan trọng là... , vấn đề là...
wanna : want to
be remebered: đây là thể Passive

--> Xem này, ông biết đó... Tất cả chúng ta đều muốn người khác nhớ đến mình. Nhưng Hazel thì khác. Cô ấy muốn điều đúng đắn hơn.

- Maybe she wasn't loved widely, but she was loved deeply. And isn't that more than most of us get?
Câu này có thể hiểu như sau không?

Maybe she wasn't loved widely, but she was loved deeply by me. And isn't that more than most of us get?

Bởi vì "was loved" mà tới mức "deeply" thì chỉ có chính chủ mới dám khẳng định. Đúng không nào?

Vậy có thể dịch là: Có thể không có nhiều người yêu thương cô, nhưng tình yêu của tôi dành cho cô ấy là thực sự sâu đậm. (Có thể chứng minh cho ý trước "she just wanted one. And she got it.)

Khổ thứ 3 không có nhiều điều để nói. Mình chuyển tiếp sang khổ thứ 4.

- And I willed myself to imagine a world without us and what a worthless world that would be.

Ở đây có một cấu trúc câu mới: to will (ngoại động từ, quá khứ thêm vào -ed chứ không phải will như nghĩa thường gặp) oneself - Buộc ai đó/mình phải...

- She's funny without ever being mean.
Câu này mình nghĩ sẽ có nhiều bạn không hiểu. Tuy nhiên mình thấy bài dịch của các bạn tham gia đa số đều nắm rõ ý.
be mean: tỏ ra thấp kém, mất lịch sự...

- You don't get to choose if you get hurt in this world, but you do have a say in who hurts you. And I like my choices. I hope she likes hers.

Câu này được rất nhiều bạn đọc (ở nước ngoài, kể cả nước sử dụng tiếng Anh) thắc mắc/tâm đắc về ý nghĩa.

Vậy trước phải nhắc đến ngữ cảnh: 2 cô cậu yêu nhau. Cô ấy bị bệnh. Anh ấy cũng bị bệnh nhưng giấu. Đến lúc cô ấy đòi chia tay/chỉ là bạn, anh ta ấy mới thuyết phục cô hãy tiếp tục mối quan hệ, hãy để cô ấy làm tổn thương anh đi. Anh chấp nhận.

Đó là: Trên thế giới này, ông không thể lựa chọn được việc sẽ bị ai làm tổn thương, nhưng ông có quyền quyết định người nào sẽ làm tổn thương ông. Và tôi thích sự lựa chọn của mình.

Và khi anh chết trước cô. Vậy tức là anh mới chính là người làm tổn thương cô. Và đó cũng là sự lựa chọn của cô.

Vậy nên: Tôi hi vọng Hazel cũng thích sự lựa chọn của cô ấy.

Tổng kết lại bài số 3 như sau:

- Các bạn cần phải lợi dụng công cụ google nhiều hơn nữa. Dịch nhiều sẽ thành thói quen: mỗi khi đứng trước những từ/cụm từ/cấu trúc khó hiểu (hoặc mình cảm thấy có ý nghĩa khác), các bạn tìm ngay trên google "từ/cụm từ/cấu trúc khó hiểu meaning". Đa phần sẽ có giải đáp. Và nếu giải đáp bằng tiếng Anh => tiếp tục sử dụng cụ google dịch cho đỡ mất thời gian.

- Đã qua 3 bài, sau khi đắn đo mãi, mình quyết định sẽ chỉ dừng lại ở việc giải thích những từ/cụm từ/cấu trúc/đoạn khó. Mình sẽ không cho ra đáp án chuẩn về bài dịch cuối cùng. Vì lý do:
1. Mình không đủ tự tin là khiếu ngôn ngữ, khiếu diễn đạt có thể làm chuẩn, làm khuôn mẫu cho các bạn. Và mình cũng không muốn thế!
2. Các bạn sẽ phải tự dịch trọn vẹn để luyện tập cách diễn đạt, thấu hiểu phong cách hành văn của tác giả. Qua đó, tự mình hình thành phong cách hành văn/dịch của chính mình.
3. Văn học thường mang nhiều ẩn ý. Mỗi người hiểu một kiểu. Mỗi người một cảm xúc. Mình hoàn toàn không muốn gò bó trí tưởng tượng của bất cứ một ai. Đúng như bạn @Ly Tử Nam Kha đã nói:
không, nó giống như kiểu bạn có 1 viên kim cương trong tay, nhưng không dám bán đi vì không tài nào đánh giá giá trị của nó, bạn cũng không dám cho ai xem, bởi vì mỗi người đưa ra một giá. Bạn phải phân vân, đắn đo, đại khái rất đau đầu, phải tận dụng hết khả năng phân tích, sắp xếp câu chữ. Nó còn thể hiện sự tinh tế, tế nhị, cách giao tiếp, trình độ ứng xử, trình độ văn hóa, và quy tắc lịch sự tối thiểu cũng như tính cách của bạn. Nếu tôi có một ngày trở thành giám đốc, khi tuyển nhân viên, có lẽ tôi sẽ bắt họ dịch một lá thư như thế này trước mặt tôi với mọi thứ tại chỗ (google dịch, từ điển....)

Nếu còn gì khúc mắc hoặc có ý kiến khác (mình rất mong!), các bạn tiếp tục cho ý kiến để mọi người chia sẻ nhé.
Xin nhắc lại: Ý kiến của mình hoặc của bất cứ ai đều có thể đúng, có thể sai, có thể đúng nhưng chưa hay...

Mai mình sẽ giao bài số 4 nhé. Mong các bạn tiếp tục tham gia
Cảm ơn các bạn rất nhiều! \

@naruto , @Hàn Lâm Nhi , @khangvan , @Đặng Trung Hiếu , @chickel , @canocsong , @Ô Ma Bát Đế , @dont_007 , @kenny0112 , @cloud , @thehien12391 ,@Lãng Tử Sầu , @nila32 , @Thank† , @vỀ cÙng Cát bỤi , @Xôi , @silencesign
@Xôi @khoivt @Ly Tử Nam Kha @Miên Lý Tàng Châm @nhoknhopluu

 

[Xôi]

Ta đồng ý với lão. Các đạo hữu tham gia thớt này chắc cũng nghĩ như vậy thôi.

Ta nghĩ, nếu được lão chọn dịch một bộ phận các tác phẩm, tài liệu... đã được dịch rồi. Anh em bàn luận rồi sau đó xem dịch giả chuyên nghiệp họ dịch như thế nào để học tập.

Cùng vui, cùng tiến bộ.

 

[Khổng Lồ Một Mắt]

Mong chờ ý kiến phản hồi từ các bạn!
Trong thời gian chờ đợi, mình giới thiệu một số thành ngữ, tục ngữ khá hay và thú vị cho mọi người tham khảo nhé. Phải nói là các bậc tiền bối dịch đi trước quả thật là bá đạo!

Spoiler: Ọc ọc

- Many a little makes a mickle. Tích tiểu thành đại.
- Love me, love my dog. Yêu nhau yêu cả đường đi, ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng.
- One scabby sheep is enough to spoil the whole flock. Con sâu làm rầu nồi canh.
- Practice makes perfect. Có công mài sắt có ngày nên kim
- My house is my castle. Đèn nhà ai nấy sáng.
- It is the first step that costs. Vạn sự khởi đầu nan.
- Handsome is that handsome does. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn
- Everyday is not Sunday. Sông có khúc, người có lúc.
- Calamity is man's true touch stone. Lửa thử vàng, gian nan thử sức.
- A good name is sooner lost than won. Mua danh 3 vạn, bán danh 3 đồng.
- A clean hand wants no washing. Vàng thật không sợ lửa.
- A civil denial is better than a rude giant. Mất lòng trước được lòng sau.
- Two securities are better than one. Cẩn tắc vô ưu.
- Where there's a will, there's away. Có chí thì nên.
- Everyone gives a push to a falling man. Dậu đổ bìm leo.
- Walls have ears. Tai vách mạch rừng.
- Birds of a feather flock together. Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã.
- Beggars must not be choosers. Ăn mày mà đòi xôi gấc.
- Beauty is in the eye of be holder. Cái đẹp không phải ở đôi môi thiếu nữ, mà ở đôi mắt kẻ si tình.
- Cut your coat according to your cloth. Liệu cơm gắp mắm.
- Diamond cuts diamond. Vỏ quýt dày có móng tay nhọn.
- Every dog has his day. Không ai giàu 3 họ, không ai khó 3 đời.

 

[chickel]

- Every dog has his day. Không ai giàu 3 họ, không ai khó 3 đời.

dịch thế nào mà được nghĩa như vậy nhỉ.

 

[Khổng Lồ Một Mắt]

dịch thế nào mà được nghĩa như vậy nhỉ.

thế mới bảo các bậc tiền bối thần thánh

 

[chickel]

thế mới bảo các bậc tiền bối thần thánh

tối nghĩa y hệt như câu "the rain cat and dog"

 

[Khổng Lồ Một Mắt]

tối nghĩa y hệt như câu "the rain cat and dog"

Dịch, nhiều khi là phát huy trí tưởng tượng nữa. Vui là ở chỗ đó

 

[thehien12391]

Gửi anh Van Houten

Tôi là một người tốt, nhưng lại là một người viết tệ. Anh là tên tồi, nhưng lại là cây bút tài hoa. Tôi nghĩ chúng ta sẽ tạo nên một đội tốt. Tôi cũng không muốn xin bất kỳ ân huệ nào từ anh, nhưng nếu anh có thời gian - và từ những gì tôi thấy thì anh hoàn toàn có điều đó – làm ơn giúp tôi sửa lại bài viết này:

Đây là điếu văn cho Hazel. Em yêu cầu tôi viết cái này, và tôi đang cố gắng, nhưng mà tôi…tôi chỉ có một chút tài năng như vậy. Vậy đấy, vấn đề là…tất cả chúng ta đều muốn được tưởng nhớ. Nhưng Hazel lại không như vậy. Hazel là người chân thật. Em chỉ muốn một người ca tụng chứ không phải là cả triệu người. Và em đã làm được điều đó. Có thể em không được yêu quý khắp mọi nơi, nhưng đổi lại cô đã được yêu quý chân thành. Không phải điều đó đã tốt hơn hầu hết chúng ta sao?
Khi Hazel bệnh, tôi đã biết mình đang chết dần, nhưng tôi không muốn nói ra điều đó. Em đã ở phòng điều trị đặc biệt khi tôi trộm trốn ra mười phút để ngồi gần em trước khi tôi bị bắt gặp. Đôi mắt em đã đóng chặt, làn da tái nhạt, nhưng đôi tay em vẫn vậy, vẫn ấm áp, và móng tay em được sơn màu xanh tối, và… tôi đã kịp giữ đôi tay ấy.
Và tôi để chính mình tưởng tượng ra một thế giới không có chúng tôi và thế giới đó sẽ tệ đến thế nào. Em thật đẹp. Anh sẽ không bao giờ chán khi nhìn ngắm em. Anh không phải lo lắng rằng nếu em thông minh hơn, vì anh biết rõ điều đó. Em vui vẻ nhưng không thấp kém. Tôi yêu em. Trời ạ, tôi yêu em. Tôi thật may mắn được yêu em, Van Houten. Anh không phải lựa chọn nếu anh bị tổn thương trong thế giới này, nhưng anh phải có quyết định về ai tổn thương anh. Còn tôi thích lựa chọn của mình. Tôi hy vọng em cũng thích quyết định của mình. Đúng vậy không, Hazel Grace?
P/S: về hơi trễ nên post chậm mất

 

[Khổng Lồ Một Mắt]

Gửi anh Van Houten

Tôi là một người tốt, nhưng lại là một người viết tệ. Anh là tên tồi, nhưng lại là cây bút tài hoa. Tôi nghĩ chúng ta sẽ tạo nên một đội tốt. Tôi cũng không muốn xin bất kỳ ân huệ nào từ anh, nhưng nếu anh có thời gian - và từ những gì tôi thấy thì anh hoàn toàn có điều đó – làm ơn giúp tôi sửa lại bài viết này:

Đây là điếu văn cho Hazel. Em yêu cầu tôi viết cái này, và tôi đang cố gắng, nhưng mà tôi…tôi chỉ có một chút tài năng như vậy. Vậy đấy, vấn đề là…tất cả chúng ta đều muốn được tưởng nhớ. Nhưng Hazel lại không như vậy. Hazel là người chân thật. Em chỉ muốn một người ca tụng chứ không phải là cả triệu người. Và em đã làm được điều đó. Có thể em không được yêu quý khắp mọi nơi, nhưng đổi lại cô đã được yêu quý chân thành. Không phải điều đó đã tốt hơn hầu hết chúng ta sao?
Khi Hazel bệnh, tôi đã biết mình đang chết dần, nhưng tôi không muốn nói ra điều đó. Em đã ở phòng điều trị đặc biệt khi tôi trộm trốn ra mười phút để ngồi gần em trước khi tôi bị bắt gặp. Đôi mắt em đã đóng chặt, làn da tái nhạt, nhưng đôi tay em vẫn vậy, vẫn ấm áp, và móng tay em được sơn màu xanh tối, và… tôi đã kịp giữ đôi tay ấy.
Và tôi để chính mình tưởng tượng ra một thế giới không có chúng tôi và thế giới đó sẽ tệ đến thế nào. Em thật đẹp. Anh sẽ không bao giờ chán khi nhìn ngắm em. Anh không phải lo lắng rằng nếu em thông minh hơn, vì anh biết rõ điều đó. Em vui vẻ nhưng không thấp kém. Tôi yêu em. Trời ạ, tôi yêu em. Tôi thật may mắn được yêu em, Van Houten. Anh không phải lựa chọn nếu anh bị tổn thương trong thế giới này, nhưng anh phải có quyết định về ai tổn thương anh. Còn tôi thích lựa chọn của mình. Tôi hy vọng em cũng thích quyết định của mình. Đúng vậy không, Hazel Grace?
P/S: về hơi trễ nên post chậm mất

Không sao. Vẫn được tính a!
Lão lật lại những trang trước để so sánh với bài dịch của các bạn và bài giải nghĩa nhé

 

[Khổng Lồ Một Mắt]

Bài tập số 4: Tiếp tục tập dịch nghĩa và diễn đạt tốt.
Đây là đoạn tiêp theo của Bài 1, Bài 2 trích chương 1 - Angelfall đã được đăng bản English trên diễn đàn.
Đoạn này có ít từ khó nên các bạn cố gắng tập diễn đạt cho thật mượt mà nhé!

Spoiler: Mời dịch :)

I also slip sharpened steak knives into Paige’s wheelchair pocket. I hesitate before putting one into Mom’s shopping cart in the living room, but I do it anyway. I slip it in between a stack of Bibles and a pile of empty soda bottles. I shift some clothes over it when she’s not looking, hoping she’ll never have to know it’s there.

Before it gets fully dark, I roll Paige down the common hall to the stairs. She can roll on her own, thanks to her preference for a conventional chair over the electric kind. But I can tell she feels more secure when I push her. The elevator is useless now, of course, unless you’re willing to risk getting stuck when the electricity goes out.

I help Paige out of the chair and carry her on my back while our mother rolls the chair down three flights of stairs. I don’t like the bony feel of my sister. She’s too light now, even for a seven-year-old, and it scares me more than everything else combined.

Thời gian: 20h 9/8 - 20h 10/8

@naruto , @Hàn Lâm Nhi , @khangvan , @Đặng Trung Hiếu , @chickel , @canocsong , @Ô Ma Bát Đế , @dont_007 , @kenny0112 , @cloud , @thehien12391 ,@Lãng Tử Sầu , @nila32 , @Thank† , @vỀ cÙng Cát bỤi , @Xôi , @silencesign
@Xôi @khoivt @Ly Tử Nam Kha @Miên Lý Tàng Châm @nhoknhopluu