Lão già thô lỗ gửi muội
@TeVatLuan ta vừa đọc được (nếu thấy có ích)
Tự phủ nhận minh, thừa nhận sai sót...âu cũng là một trong những phẩm chất quý của bậc thức giả.
Ngoài ông Nhị Lê, sau sự cố trên báo và sau cả lời "thanh minh" sau đó chúng ta mới biết, còn ai nữa hiểu Tuyên ngôn Đảng Cộng sản của Marx NGÔ NGHÊ theo bản dịch của nhà xuất bản Sự Thật ? Đừng quên, bản dịch này hiện đang là giáo trình chính thức trong các trường đại học khoa học xã hội.
Nhà xuất bản Sự thật, rất nên tổ chức dịch lại tác phẩm kinh điển này, nhất là khi nó vẫn đang được sử dụng làm nền tảng t.ư tưởng phát triển quốc gia hiện nay.
(Giá mà các cụ Nguyễn Quang A, Nguyễn Cảnh Bình.... "làm từ thiện" tổ chức dịch khai sáng người kém chữ như nhà cháu, thì quý quá. Bởi có khi chả sống đợi được đến lúc Sự thật sửa sai).
Sau đây là bản dịch của cụ Lê Quang đoạn ông Nhị Lê diễn dịch. Đa tạ cụ.
Nguyên bản tiếng Đức trong Tuyên ngôn Đảng cộng sản:
“(Den Kommunisten ist ferner vorgeworfen worden, sie wollten das Vaterland, die Nationalität abschaffen) (…)
Indem das Proletariat zunächst sich die politische Herrschaft erobern, sich zur nationalen Klasse erheben, sich selbst als Nation konstituieren muss, ist es selbst noch national, wenn auch keineswegs im Sinne der Bourgeoisie.”
NXB Sự thật dịch như sau:
“Vì giai cấp vô sản mỗi nước trước hết phải giành lấy chính quyền, phải tự xây dựng thành giai cấp dân tộc, phải tự mình trở thành dân tộc, cho nên do đấy họ vẫn còn có tính chất dân tộc, tuy hoàn toàn không phải theo cái nghĩa như giai cấp t.ư sản hiểu.”
Xin góp ý như sau:
1) NXB Sự thật bịa thêm chữ “mỗi nước”, dù không có lợi/hại gì.
2) Cấu trúc câu có “indem” đã bị hiểu lầm, vì 99% “indem” mở đầu câu sau = câu giải thích cho câu trước. Ở đây tác giả đảo cấu trúc câu, cho “Indem” lên đầu để tăng tính hùng biện, khiến người đọc không thạo sẽ ngơ ngác. “Indem” dịch thành “Vì” là không chính xác.
3) Có người đề nghị dùng konstituieren = lập hiến, chắc hỏi bác Gúc? Tiếng Đức và tiếng Anh họ hàng với nhau trên nền latin, konstituieren = constitute bình thường là chuẩn, nhưng ở đây tác giả dùng động từ phản thân sich konstituieren (als Nation) = tạo lập (quốc gia).
4) NXB Sự thật lẫn chữ Nation với Nationalität nên mới dịch là “dân tộc.” Nationalität là dân tộc theo nghĩa sắc tộc (Mường, Mán). Nation là người dân cả nước, ở đây dịch thành “quốc gia” thì ổn.
Thiển ý nên dịch như vầy:
“Chính giai cấp vô sản còn mang tính quốc gia - tuy hoàn toàn không theo cách hiểu của giai cấp t.ư sản - thể hiện qua việc trước hết (họ) phải giành lấy chính quyền, vươn lên thành giai cấp (chủ đạo trong) quốc gia, kiến tạo quốc gia.”