Nhân lão
@MaThiênHành kể truyện
Trạng Quỳnh ăn trộm mèo,
Ta cũng có một câu truyện tâm sự, chia sẽ với quý vi.
Chuyện kể rằng nghe lời dèm pha của Cận Thượng cùng lũ gian thần, Sở vương nổi giận đuổi Khuất Nguyên là quan giữ chức Tam lư Đại phu ra khỏi vương triều. Bình sinh, Khất Nguyên là một trung thần của nước Sở, phò giúp Sở vương lập nhiều công trạng. Một hôm Khuất Nguyên, quần áo xốc xếch, thất thểu đi bên bờ sông Mịch La, thân thể khô đét, mặt mày phờ phạc. Ông vừa đi vừa hát, than khóc cho số phận bất hạnh của nước Sở nay mai.
Chợt một ông lão đánh cá trông thấy, kêu lên:
- Có phải Tam lư Đại phu đó không ? Trời ơi ! Làm sao ra nông nỗi này?
Khuất Nguyên bi phẫn đáp rằng:
- Đời đục cả, riêng một mình ta trong; mọi người say cả, chỉ mình ta tỉnh. Vậy nên ta bị đuổi.
Lão ngư phủ bàn góp:
- Thánh nhân xưa nay xử sự uyển chuyển không câu nệ, biết việc tùy thời. Có phải đời đục cả, sao ông không khuấy thêm bùn, vỗ thêm sóng cho đục ngầu một thể. Loài người say cả, sao ông không ăn cả men, húp cả bã cho say nốt ? Việc gì phải lo xa, nghĩ sâu để đến nỗi bị xua đuổi, thân tàn ma dại ?
Khuất Nguyên cãi:
- Tôi nghe mới gội đấu, tất phải chải mũ, mới tắm tất phải thay quần áo, có đâu lại chịu đem cái thân trong sạch để cho vật dơ bẩn dính vào mình, chẳng thà nhày xuống sông Tương vùi xác trong bụng cá, cớ chi đang trắng lại để vấy phải bùn nhơ ?
Ông lão đánh cá nghe xong tủm tỉm cười, quay thuyền chèo đi, hát bâng quơ:
Sông Tuơng nước chảy trong veo
Thì ta đem giặt sạch cái lèo mũ ta
Sông Tương nước đục phù sa
Thời ta lội xuống để mà rửa chân.
Hát xong, chèo đò đi thẳng, không ngoái cổ lại. Khuất nguyên lòng đầy cay đắng đứng sững nhìn theo.
Một lúc sau bàng hoàng chợt tỉnh, đâm đầu xuống sông Mịch La mà chết.
___________
Lúc nhỏ khi ta đọc truyện này cũng cảm khái thay Khất Nguyên, một tấm thân trung trinh không chịu làm ngược lại với tôn chỉ làm người của mình, chấp nhận cái chết.
Lớn lên tí nữa, ta chợt nhận thấy rằng: Tất cả các bài học để làm người tốt cần phải thực hiện trong môi trường lý tưởng, còn ở những môi trường khác, điều quan trọng là làm sao tồn tại. Như lão đánh cá nói:
"Thánh nhân xưa nay xử sự uyển chuyển không câu nệ, biết việc tùy thời. Có phải đời đục cả, sao ông không khuấy thêm bùn, vỗ thêm sóng cho đục ngầu một thể. Loài người say cả, sao ông không ăn cả men, húp cả bã cho say nốt" Thật tâm đắc làm sao, thật đúng làm sao.
Có một người bạn của ta đã từng nói với ta một câu mà hắn đọc ở đâu đó, ta thấy rất hay:
"Sống giữa bầy lang sói, phải biết gào thét như sói lang"
Đạo làm người là trước tiên phải tồn tại trong bất kỳ hoàn cảnh và môi trường nào, bởi vì có tồn tại mới có thể tiếp tục làm những điều khác. Trong xã hội mình đang tồn tại, bạn đừng làm những điều có hại cho người khác nhưng cũng đừng vì những lý tưởng cao xa quá mà làm chịu thiệt thòi cho riêng bản thân.
Như Khất Nguyên rồi cũng chỉ đâm đầu xuống nước mà chết, nào có làm gì, giúp gì được cho nước.
Mà khi đã chết rồi, đã bị xã hội đào thải rồi thì muốn làm Chúa cũng không được, Trạng Quỳnh không mà mèo cũng không nốt.