Ly Tử Nam Kha
Phàm Nhân
Truyện: Đường công danh của Nikodema Dyzmy
Tác giả: Tadeusz Dolega – Mostowicz
Thể loại: Tiểu thuyết, Văn học nước ngoài (Ba lan)
Reader: Chưa cập nhật
Nổi tiếng tại Việt Nam với tiểu thuyết tình cảm Thầy lang, nhưng Mostowicz còn có một tiểu thuyết trào phúng bậc thầy khác là Đường công danh của Nikodema Dyzmy.
Đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn băn khoăn không biết Vũ Trọng Phụng đã đọc tác phẩm này chưa khi ông xây dựng kiệt tác Số đỏ bởi sự giống nhau về thủ pháp viết lẫn sức công phá xã hội đầy lố lăng thông qua hài kịch thăng tiến của một cá nhân lưu manh giữa hai tác phẩm này.
Cuốn sách kể về chuyến phiêu lưu chính trị của Nikodema – từ một anh công chức hạng bét đến lãnh đạo tối cao của nước cộng hòa Ba Lan. Hành trình này diễn ra nhanh chóng mặt với đủ loại "số đỏ" cũng như những trò hạ lưu đen tối bẩn thỉu trong giới “thượng lưu” t.ư sản mục ruỗng.
Bằng tiếng cười sâu cay, tác phẩm đã dựng lên cả một màn kịch, nơi mà bọn cầm quyền đàn áp nhân dân bằng nền chính trị lừa bịp và đồng tiền ngự trị trên tất thảy mọi thứ: kỷ cương, tình cảm, đạo đức…
Đó là mảnh đất màu mỡ cho những kẻ táng tận lương tâm như Nikodema có thể leo cao leo nhanh từ những thủ đoạn mà hắn học lỏm ngay lập tức từ giới “thượng lưu” lưu manh – các thiên tài kinh tế chỉ giỏi kiếm tiền bằng lừa đảo và tham ô, các chính trị gia yêu nước nhưng nhổ toẹt vào dân tộc để đảm bảo lợi ích bản thân, các quý bà đoan chính nhưng lén lút chìm đắm trong các buổi hội họp loạn râm, các luật sư chân thực có thể lấy lời khai từ miệng người chết…
Cuối sách, chàng trí thức “điên” Pônimirxki – người duy nhất thật sự tỉnh táo trong vở kịch tự lừa nhau này – phải hét lên “Không phải hắn dắt mũi các người đâu! Chính các người đã bê cái đồ súc vật ấy đặt lên thành tượng đài! Chính các người! Hỡi lũ người đánh mất hết những tiêu chuẩn lý trí!” Tất cả chỉ còn là những nạn nhân “tự nguyện” của tiền bạc và dục vọng.
Giá trị của tác phẩm không chỉ nằm ở việc vẽ ra bức tranh hiện thực khổng lồ về nước Ba Lan trong giai đoạn đen tối nhất, mà còn khắc họa sâu sắc con người trong quá trình tự tha hóa khi được dung dưỡng trong xã hội t.ư sản đã mất hết các chuẩn mực nhân tính. Đó vẫn là lời cảnh báo vang vọng đến tận ngày hôm nay.
Cuốn sách kể về chuyến phiêu lưu chính trị của Nikodema – từ một anh công chức hạng bét đến lãnh đạo tối cao của nước cộng hòa Ba Lan. Hành trình này diễn ra nhanh chóng mặt với đủ loại "số đỏ" cũng như những trò hạ lưu đen tối bẩn thỉu trong giới “thượng lưu” t.ư sản mục ruỗng.