1. Uyêcxuyt còn bị một phen náo động nữa, khá hãi hùng. Lần này chính ông là đương sự. Ông bị gọi đến Bisopghêt, bị thẩm vấn trước một hội đồng gồm ba bộ mặt rỗ khó thương. Ba bộ mặt đó là ba vị tiến sĩ. Mỗi vị tiến sĩ đều có trước mặt, trên bàn, một tập hồ sơ và đang giở xem từng trang.
Minôx bắt đầu:
- Anh vẫn hay nói ở nơi công cộng?
- Thưa vâng - Uyêcxuyt đáp.
- Dựa vào quyền gì
- Tôi là triết gia.
- Đó không phải là một cái quyền.
- Tôi làm trò múa rối nữa - Uyêcxuyt nói.
- Thế thì lại khác.
Uyêcxuyt thở phào nhưng kính cẩn. Minôx nói tiếp:
- Với t.ư cách múa rối anh có thể nói, nhưng với t.ư cách triết gia, anh phải im lặng.
- Tôi xin cố gắng ạ. - Uyêcxuyt nói.
Và ông nghĩ bụng: - Tôi có thể nói nhưng tôi phải im lặng. Rắc rối thật.
Ông vô cùng hoảng sợ.
Vị đại diện cho Chúa tiếp tục.
- Anh nói nhiều điều rất chướng tai. Anh xúc phạm đến tôn giáo. Anh phủ nhận những chân lý hiển nhiên nhất. Anh truyền bá những sai lầm rất phản nghịch. Chẳng hạn, anh bảo tính trinh bạch ngoại trừ t.ư cách làm mẹ.
Uyêcxuyt hiền lành ngước mắt lên.
- Bẩm tôi không nói thế. Tôi nói t.ư cách làm mẹ loại trừ tính trinh bạch.
Minôx trầm ngâm và lẩm bẩm:
- Xét cho cùng, có trái ngược.
Chính ra vẫn thế thôi. Nhưng Uyêcxuyt đã tránh được đòn thứ nhất.
Minôx vừa nghiền ngẫm câu trả lời của Uyêtxuyt vừa đắm mình trong cái ngu lâu của lão, thành thử vẫn im lặng một lúc.
..
Êkơ nổi xung.
- Anh làm nghề thuốc?
- Tôi tập làm nghề thuốc - Uyêcxuyt rụt rè thở dài.
-Trên người sống?
- Chứ không phải trên ngưòi chết - Uyêcxuyt nói.
Uyêcxuyt đối đáp một cách vững vàng nhưng hờ hững, một kiểu pha chế tuyệt vời trong đó vẫn nổi bật tính chất dịu dàng, ông ăn nói ngọt ngào đến nỗi vị tiến sĩ thấy cần phải sỉ vả ông.
- Anh rủ rỉ cái gì với chúng tôi thế?- lão cộc cằn hỏi.
Uyêcxuyt ngơ ngác và chỉ dám trả lời.
- Thanh niên mới biết rủ rỉ, còn người già chỉ biết thở than. Than ôi. Tôi than thở.
Êkơ bẻ lại:
- Tôi cảnh cáo anh về điểm này; nếu một bệnh nhân nào do anh chữa chạy mà chết, anh sẽ bị xử tử.
Uyêcxuyt liền đặt một câu hỏi:
- Thế nếu người ấy khỏi?
- Trường hợp đó - vị tiến sĩ đáp, dịu giọng xuống - anh sẽ bị tử hình.
- Thế thì chẳng khác gì lắm. - Uyêcxuyt nói.
- Nếu chết, người ta trừng phạt tội ngu xuẩn. Nếu khỏi người ta trừng phạt tính ngạo mạn. Cả hai trường hợp, giá treo cổ.
- Tôi không biết chi tiết đó - Uyêcxuyt nói khẽ. - Xin cảm ơn ngài đã chỉ dẫn cho tôi, quả thật không sao hiểu hết những khía cạnh đẹp đẽ của luật pháp.
- Anh liệu hồn.
- Một cách kính cẩn. - Uyêcxuyt nói.
- Chúng tôi biết anh làm những gì rồi.
- Còn tôi- Uyêcxuyt nghĩ bụng. - không phải lúc nào cũng biết điều ấy.
Minôx bắt đầu:
- Anh vẫn hay nói ở nơi công cộng?
- Thưa vâng - Uyêcxuyt đáp.
- Dựa vào quyền gì
- Tôi là triết gia.
- Đó không phải là một cái quyền.
- Tôi làm trò múa rối nữa - Uyêcxuyt nói.
- Thế thì lại khác.
Uyêcxuyt thở phào nhưng kính cẩn. Minôx nói tiếp:
- Với t.ư cách múa rối anh có thể nói, nhưng với t.ư cách triết gia, anh phải im lặng.
- Tôi xin cố gắng ạ. - Uyêcxuyt nói.
Và ông nghĩ bụng: - Tôi có thể nói nhưng tôi phải im lặng. Rắc rối thật.
Ông vô cùng hoảng sợ.
Vị đại diện cho Chúa tiếp tục.
- Anh nói nhiều điều rất chướng tai. Anh xúc phạm đến tôn giáo. Anh phủ nhận những chân lý hiển nhiên nhất. Anh truyền bá những sai lầm rất phản nghịch. Chẳng hạn, anh bảo tính trinh bạch ngoại trừ t.ư cách làm mẹ.
Uyêcxuyt hiền lành ngước mắt lên.
- Bẩm tôi không nói thế. Tôi nói t.ư cách làm mẹ loại trừ tính trinh bạch.
Minôx trầm ngâm và lẩm bẩm:
- Xét cho cùng, có trái ngược.
Chính ra vẫn thế thôi. Nhưng Uyêcxuyt đã tránh được đòn thứ nhất.
Minôx vừa nghiền ngẫm câu trả lời của Uyêtxuyt vừa đắm mình trong cái ngu lâu của lão, thành thử vẫn im lặng một lúc.
..
Êkơ nổi xung.
- Anh làm nghề thuốc?
- Tôi tập làm nghề thuốc - Uyêcxuyt rụt rè thở dài.
-Trên người sống?
- Chứ không phải trên ngưòi chết - Uyêcxuyt nói.
Uyêcxuyt đối đáp một cách vững vàng nhưng hờ hững, một kiểu pha chế tuyệt vời trong đó vẫn nổi bật tính chất dịu dàng, ông ăn nói ngọt ngào đến nỗi vị tiến sĩ thấy cần phải sỉ vả ông.
- Anh rủ rỉ cái gì với chúng tôi thế?- lão cộc cằn hỏi.
Uyêcxuyt ngơ ngác và chỉ dám trả lời.
- Thanh niên mới biết rủ rỉ, còn người già chỉ biết thở than. Than ôi. Tôi than thở.
Êkơ bẻ lại:
- Tôi cảnh cáo anh về điểm này; nếu một bệnh nhân nào do anh chữa chạy mà chết, anh sẽ bị xử tử.
Uyêcxuyt liền đặt một câu hỏi:
- Thế nếu người ấy khỏi?
- Trường hợp đó - vị tiến sĩ đáp, dịu giọng xuống - anh sẽ bị tử hình.
- Thế thì chẳng khác gì lắm. - Uyêcxuyt nói.
- Nếu chết, người ta trừng phạt tội ngu xuẩn. Nếu khỏi người ta trừng phạt tính ngạo mạn. Cả hai trường hợp, giá treo cổ.
- Tôi không biết chi tiết đó - Uyêcxuyt nói khẽ. - Xin cảm ơn ngài đã chỉ dẫn cho tôi, quả thật không sao hiểu hết những khía cạnh đẹp đẽ của luật pháp.
- Anh liệu hồn.
- Một cách kính cẩn. - Uyêcxuyt nói.
- Chúng tôi biết anh làm những gì rồi.
- Còn tôi- Uyêcxuyt nghĩ bụng. - không phải lúc nào cũng biết điều ấy.
Last edited: