Ayooo!!! Lại là Di tuyệt đại phong hoa nà mọi người 
Dạo gần đây, chúng ta lại có dịp chào mừng một số bạn mới hỏi về việc học dịch truyện nhưng lão sư @Hoàng Hi Bình bận ôm bầu rượu cay để tưởng nhớ về mối tình hoa sữa, nàng @Lạc Đinh Đang trầm mê trong những đứa con cưng chưa công bố, tay @Gia Cát Nô bận bịu chở con đi học sớm chiều và anh @Độc Hành lo canh giờ bán tháo 1000 Bitcoin để tậu thêm vài chiếc Roll Royce trong năm nay, thế nên khó mà mở lớp được.
Do đó, sau khi lươn lẹo một vài nơi trên mạng thì Di nhặt được bài này khá hợp ý của diễn đàn Vietnam Overnight, sau khi có chỉnh sửa nho nhỏ thì post lên đây, góp phần làm tăng vốn kiến thức cơ bản cho những bạn sắp, đang và đã từng dịch/edit truyện - một là cung cấp một cái nhìn tổng quát cho những bạn mới, hai là hy vọng các bạn Dịch giả hiện tại có thể liếc sơ qua, đóng góp ý kiến hoặc đúc kết những thông tin nhằm góp phần tăng chất lượng của các tác phẩm trong tay mình hơn ^^
Do bài này là dành cho cả người mới và cũ, nên ở Phần 1 này, mình sẽ khái quát kiến thức một chút trước khi bước vào các quy tắc nhé:
I. Giới thiệu chung
Từ edit vốn có nghĩa là biên tập, trong quá trình dịch một tác phẩm thì biên tập là khâu cuối cùng. Sau khi người dịch dịch hoàn thiện tác phẩm, người biên tập sẽ đọc và chỉnh sửa lại, như vậy người biên tập phải biết tiếng và có kinh nghiệm hơn người dịch để có thể chỉnh sửa lỗi.
Tuy nhiên, trong thế giới truyện mạng tại forum chúng ta, tạm thời chúng ta sẽ thừa nhận là Dịch = Edit = Dịch thuật là hoạt động luận giải ý nghĩa của một đoạn văn/văn bản từ một ngôn ngữ nào đó (văn nguồn) và chuyển sang một ngôn ngữ khác thành một đoạn văn mới. Đoạn văn mới này được gọi là bản dịch.
Do đó, hoạt động Dịch/edit này cơ bản là đọc hiểu bản convert của phần mềm rồi viết lại một câu cho rõ nghĩa dễ đọc.
Có hai cách edit: Một là chỉ dựa vào bản convert, cách này có độ chính xác được khoảng 30 - 60% hoặc thấp hơn và thường là không đọc nổi hoặc đọc mà như nhai sạn. Trừ khi bản convert đã qua tay convert siêu có tâm như dàn converter của Bạch Ngọc Sách thì bao mượt, còn lấy mấy bản convert khó hiểu ở nơi khác thì có nhiều chỗ rất khó dịch.
Cách thứ hai là phải có bản tiếng Trung (mình hay gọi là bản raw hoặc text raw), dùng phần mềm Quick Translator (QT) để convert lại và tra cứu ở nhiều nguồn khác những từ chưa rõ nghĩa, cuối cùng mới tự tay đánh máy lại bản dịch.
Cách làm là copy đoạn cần dịch bằng tiếng Trung, mở QT rồi chọn chức năng Translate From Clipboard, phần mềm sẽ tự convert. Giao diện hiện lên bao gồm bản Hán việt, Vietphrase một nghĩa, Vietpharase nhiều nghĩa và cả bản tiếng Trung. Bạn chỉ cần đọc bản Vietphrase một nghĩa kết hợp với bản Hán việt, rồi viết lại câu, chú ý tên nhân vật phải viết theo Hán Việt.
II. Làm thế nào để có bản dịch/edit "đúng"?
Tất nhiên, đúng ở đây chỉ là đúng theo nghĩa tương đối. Như đã nói ở trên, không bao giờ có bản dịch đúng theo nghĩa tuyệt đối, nhưng cũng cần tránh đánh máy ra bản dịch sai quá là sai so với bản gốc, người đọc chắc chắn không thể biết được bản edit đó sai, chỉ có bạn là người đọc bản Hán việt và bản Vietphrase một nghĩa là có thể biết, vì vậy mình có tổng hợp một số nguyên tắc như sau:
1. Nguyên tắc 1: Lúc nào cũng phải cẩn thận
Công việc dễ sai nhất quả đất này chính là dịch truyện, vì vậy cẩn thận là nguyên tắc hàng đầu. Có rất nhiều lỗi không tra cứu cẩn thận thế này, ví dụ: Xảo quả là loại bánh trong Khất xảo tiết, có thể dịch nhầm thành hoa quả được bày khéo léo, Xá nhân là người đi theo hầu, đây là từ cổ, dịch nhầm thành người có ơn, Kiếm hoa là tên một loại cây, có thể bị nhầm là tên một thế kiếm…Tất nhiên những lỗi như thế này khi mới tập tành dịch rất khó phát hiện ra, ai mà biết một từ như vậy lại có nghĩa khác. Vì vậy, nguyên tắc cẩn thận chính là phải luôn luôn nhìn kết hợp bản Hán việt và bản Vietphrase, không chỉ chăm chú nhìn vào bản Vietphrase một nghĩa. Gặp từ nào thấy nghi ngờ phải tra cứu ngay, trước hết là tra cứu bằng Google.
Khi nói về tra cứu, mình cần nói thêm một chút về cách tra cứu, nói thật nhé, không phải ai cũng biết cách tìm kiếm như thế nào cho hiệu quả nhất với các trang tìm kiếm đâu. Cách của mình là dùng dấu ngoặc kép kết hợp với dấu + để loại bỏ những kết quả không cần thiết. Ví dụ muốn tìm câu “Ba tháng không biết vị thịt” mà bạn nghi tác giả là Khổng Tử, hãy đánh vào ô tìm kiếm của Google như sau:
“Ba tháng không biết vị thịt” + “Khổng Tử”
Khi tìm kiếm như thế này cũng phải rất kiên nhẫn nữa, có khi tìm tới trang thứ n mới ra được kết quả. Nếu tìm bằng Google không ra, bạn bôi đen từ cần tra ở QT, bấm chuột phải chọn Baikeing, QT sẽ kết nối với Baike. Bạn copy đoạn giải thích về từ cần tra, mở một QT mới, để phần mềm dịch và đọc hiểu. Nếu có lỗi không kết nối được với Baike, bạn copy từ tiếng Trung đó rồi tìm với Google, lưu ý dùng dấu ngoặc kép.
Với những bạn mới tập Dịch/edit, việc đầu tiên là hỏi Google ca ca xem có bao nhiêu bài hướng dẫn edit, nghiên cứu trước rồi hãy bắt tay vào làm.
Nhân tiện nói thêm về tên riêng của nhân vật, tên nhân vật tất nhiên phải chọn Hán việt, nếu QT chưa nhận ra đó là tên và không viết hoa, bạn bôi đen tên nhân vật, bấm chuột phải, chọn Add To Name, QT sẽ tự nhận diện đó là tên riêng, viết hoa theo Hán việt chứ không dịch ra nữa.
2. Nguyên tắc 2: Ngữ pháp tiếng Việt và tiếng Trung khác nhau, hãy điều chỉnh cho phù hợp
Trước khi viết một câu bạn nên tự hỏi, chủ ngữ đâu, vị ngữ đâu; rất nhiều bản edit rơi vào trường hợp câu không có chủ ngữ, nếu không có tất nhiên là mình phải tự thêm vào.
Mình hay xét câu theo thứ tự: Chủ ngữ + động từ + vị ngữ (đầu hoặc cuối câu) để viết câu cho đúng.
VD:Cô từ trong ví lấy ra một tờ hóa đơn.
Câu đúng là: Cô lấy từ trong ví ra một tờ hóa đơn.
Thứ tự từ: thứ tự từ trong tiếng Việt và tiếng Trung khác nhau, cần thay đổi lại chứ không dùng như bản QT đã dịch được.
VD: Là Hoàng hậu Trần Quốc chứ không phảiTrần Quốc hoàng hậu, là Vương phi Lan Lăng chứ không phải Lan Lăng Vương Phi, là phủ Đại t.ư Mã, Điện Tuyên Thất chứ không phải Đại t.ư Mã Phủ, Tuyên Thất Điện…
Tiếp đến là dấu câu, bản được QT dịch thường có dấu chấm, phẩy không phải là chính xác nhất, cũng hay có dấu chấm phẩy nên bạn phải tự ngắt câu, thay đổi dấu cho phù hợp.
Tiếp nữa là về trạng ngữ, câu trong tiếng Việt thường viết trạng ngữ ở đầu câu, nhưng trong tiếng Trung thì chủ ngữ thường ở giữa câu. VD: QT sẽ dịch ra là:
Ta mấy ngày nữa sẽ tới thăm nàng.
Nên chuyển thành: Mấy ngày nữa, ta sẽ tới thăm nàng.
Hoặc:Hôm nay ta ở chợ nghe tin đồn về ngươi.
Nên chuyển thành: Hôm nay ở chợ, ta nghe tin đồn về ngươi.
Trong tiếng Trung, chủ ngữ rất hay ở đầu câu, nhưng trong tiếng Việt thì không phải lúc nào cũng thế, ngoài trường hợp trạng ngữ, các trường hợp khác bạn cũng nên cân nhắc để viết câu cho đúng.
VD:Cậu nếu không bận, ở lại chơi đi.
Nên viết là: Nếu cậu không bận, ở lại chơi đi.
3. Nguyên tắc 3: Ngôi xưng quyết định phần lớn độ hay trong tác phẩm của bạn
Các bạn đều biết ngôi xưng trong tiếng Việt của chúng ta rất phong phú và đa dạng, nhưng ngôi xưng trong tiếng Trung khi QT dịch ra đều là ta và ngươi, cái này hoàn toàn tương tự như I và you trong tiếng Anh, nhưng khi dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt, tất cả chúng ta đều tự chuyển đổi cho phù hợp.
Có điều, trong rất nhiều bản dịch/edit, các bạn vẫn giữ nguyên là ta – ngươi. Hãy lựa chọn ngôi xưng tiếng Việt cho phù hợp, điều này quyết định phần lớn độ hay trong tác phẩm của bạn.
Con cái nói với trưởng bối, hãy gọi cha/ mẹ/ chú/ bác/ cô / dì/ thúc/ bá/ cô cô/ phụ thân/ mẫu thân…., trưởng bối nói với con cháu, có thể xưng ta hoặc cha/mẹ/ chú/ bác… gọi bậc con cháu là con hay cháu. Thử nghe câu này của Hoắc Khứ Bệnh nói với Tam ca nhé:
“Thật vất vả mới đợi tới lúc các ngươi đều trưởng thành, lúc này đương nhiên phải làm việc cần làm thôi.”
Bạn nghe câu này sẽ thấy sao?
Câu đúng phải là:
“Thật vất vả mới đợi tới lúc các con đều trưởng thành, lúc này đương nhiên phải làm việc cần làm thôi.”
Điều này áp dụng tương tự khi nhân vật xưng hô với huynh/ đệ/ tỷ/ muội của mình. Tóm lại là hạn chế dùng ngôi xưng ngươi – ta hết mức có thể, kể cả từ các ngươi, có thể thay bằng mọi người, hay mấy đứa…
Còn khi là hai người đang yêu nhau thì tùy trường hợp các bạn lựa chọn ngôi xưng cho phù hợp.
Điều tiếp theo phải nói khi viết về ngôi xưng đó là hai từ nàng và hắn.
Trước hết là từ hắn, từ này giống hệt từ "he" trong tiếng Anh, tức là dùng thay cho người là nam khi được nhắc tới. Tất nhiên, mọi trường hợp QT đều dùng từ hắn, còn khi edit bạn nên lựa chọn cho phù hợp. VD khi nhắc tới nhân vật nam đã lớn tuổi, không nên dùng từ hắn, hãy dùng ông ấy, ông ta(thường dùng trong câu văn tường thuật), bác ấy, thúc ấy, bá ấy, chú ấy(thường dùng trong lời nói của các nhân vật với nhau)…
Khi một số nhân vật nói về lão gia, công tử, hay hoàng thượng với người khác, cũng vẫn dùng từ hắn, trong trường hợp này nên thay bằng từ người hoặc ngài để thể hiện sự tôn trọng, lưu ý là vẫn phải tùy trường hợp. VD như cha con Hoắc Quang nhắc tới Lưu Phất Lăng mình vẫn dùng từ hắn, vì bọn họ chắc chắn là không coi trọng hoàng thượng.
Có một trường hợp nữa, đó là khi trong truyện có người mang thai và nói về đứa con trong bụng mình, khi đó QT cũng dùng từ hắn. Bạn thử nghĩ xem, từ hắn trong trường hợp này sao dùng được, hãy dùng từ nó hay bé yêu hay gì đó tùy hoàn cảnh. Kể cả khi đề cập tới một bé trai rất nhỏ, VD như Lưu Thích mới 3 tuổi, QT cũng dùng từ hắn, khi đó hãy dùng từ nó hoặc lựa chọn khác của bạn cho phù hợp.
Khi một cô gái nhắc về người mình yêu, thay vì từ hắn hãy dùng từ chàng hay huynh ấy.
Áp dụng tương tự với từ nàng, từ này chỉ dùng phù hợp khi nhắc tới một cô gái trẻ, khi nhắc tới một phụ nữ đã lớn tuổi hãy dùng bà ấy, bác ấy, cô ấy…, và khi nhắc tới một đứa bé gái cũng không nên dùng từ nàng, hãy dùng nó, cô bé, bé… tùy trường hợp.
VD:Khi gặp mẹ thiếp, nàng có hỏi, chàng hãy…
Câu đúng là: Khi gặp mẹ thiếp, bà có hỏi, chàng hãy…
Hoặc: Khi gặp mẹ thiếp, mẹ có hỏi, chàng hãy…
Đọc tới đây bạn đừng cười, có nhiều bản edit/dịch thế lắm.
Khi nhân vật nhắc tới một người phụ nữ mà mình ghét, cũng đừng nên dùng từ nàng, ghét như thế thì gọi nàng sao được, hãy dùng từ nàng ta, cô ta hay thậm chí là ả ta. Khi từ này dùng để nhắc tới một người phụ nữ có thân phận cao quý cũng nên chọn thay bằng người, hay bà cho phù hợp.
Khi truyện thuộc thể loại xuyên không, là lời kể của nhân vật nữ chính, thay vì dùng ngôi xưng ta, bạn hãy dùng “tôi”, thậm chí khi cô ấy gọi những người khác chắc cũng không dùng mấy từ cổ kiểu như huynh/đệ/ tỷ/ muội…, hoặc cô ấy cũng không xưng là thiếp đâu, vì bạn thử nghĩ xem, ngôn từ của người hiện đại bây giờ khác xưa mà.
Khi cha mẹ hay trưởng bối nhắc tới con gái/cháu gái của mình, bạn cũng không nên dùng từ nàng, hãy dùng từ con bé, nó, hay em con/em cháu, chị con/tỷ của con/chị cháu/tỷ của cháu (nếu nói với con/cháu của mình).
VD:Hoắc Khứ Bệnh nói với Tam ca: “Nếu có thời gian, con để ý tới nàng (Vân Ca) một chút.
Câu đúng là: Nếu có thời gian, con để ý tới em con một chút.
Khi huynh tỷ/ đệ muội nói về chị/em của mình, cũng không nên dùng từ nàng, hãy dùng tỷ ấy/muội ấy.
Tạm thời là vậy, mình sẽ cập nhật phần 2 sau nha mọi người
@120. Dịch Giả
Dạo gần đây, chúng ta lại có dịp chào mừng một số bạn mới hỏi về việc học dịch truyện nhưng lão sư @Hoàng Hi Bình bận ôm bầu rượu cay để tưởng nhớ về mối tình hoa sữa, nàng @Lạc Đinh Đang trầm mê trong những đứa con cưng chưa công bố, tay @Gia Cát Nô bận bịu chở con đi học sớm chiều và anh @Độc Hành lo canh giờ bán tháo 1000 Bitcoin để tậu thêm vài chiếc Roll Royce trong năm nay, thế nên khó mà mở lớp được.
Do đó, sau khi lươn lẹo một vài nơi trên mạng thì Di nhặt được bài này khá hợp ý của diễn đàn Vietnam Overnight, sau khi có chỉnh sửa nho nhỏ thì post lên đây, góp phần làm tăng vốn kiến thức cơ bản cho những bạn sắp, đang và đã từng dịch/edit truyện - một là cung cấp một cái nhìn tổng quát cho những bạn mới, hai là hy vọng các bạn Dịch giả hiện tại có thể liếc sơ qua, đóng góp ý kiến hoặc đúc kết những thông tin nhằm góp phần tăng chất lượng của các tác phẩm trong tay mình hơn ^^
Do bài này là dành cho cả người mới và cũ, nên ở Phần 1 này, mình sẽ khái quát kiến thức một chút trước khi bước vào các quy tắc nhé:
I. Giới thiệu chung
Từ edit vốn có nghĩa là biên tập, trong quá trình dịch một tác phẩm thì biên tập là khâu cuối cùng. Sau khi người dịch dịch hoàn thiện tác phẩm, người biên tập sẽ đọc và chỉnh sửa lại, như vậy người biên tập phải biết tiếng và có kinh nghiệm hơn người dịch để có thể chỉnh sửa lỗi.
Tuy nhiên, trong thế giới truyện mạng tại forum chúng ta, tạm thời chúng ta sẽ thừa nhận là Dịch = Edit = Dịch thuật là hoạt động luận giải ý nghĩa của một đoạn văn/văn bản từ một ngôn ngữ nào đó (văn nguồn) và chuyển sang một ngôn ngữ khác thành một đoạn văn mới. Đoạn văn mới này được gọi là bản dịch.
Do đó, hoạt động Dịch/edit này cơ bản là đọc hiểu bản convert của phần mềm rồi viết lại một câu cho rõ nghĩa dễ đọc.
Có hai cách edit: Một là chỉ dựa vào bản convert, cách này có độ chính xác được khoảng 30 - 60% hoặc thấp hơn và thường là không đọc nổi hoặc đọc mà như nhai sạn. Trừ khi bản convert đã qua tay convert siêu có tâm như dàn converter của Bạch Ngọc Sách thì bao mượt, còn lấy mấy bản convert khó hiểu ở nơi khác thì có nhiều chỗ rất khó dịch.
Cách thứ hai là phải có bản tiếng Trung (mình hay gọi là bản raw hoặc text raw), dùng phần mềm Quick Translator (QT) để convert lại và tra cứu ở nhiều nguồn khác những từ chưa rõ nghĩa, cuối cùng mới tự tay đánh máy lại bản dịch.
Cách làm là copy đoạn cần dịch bằng tiếng Trung, mở QT rồi chọn chức năng Translate From Clipboard, phần mềm sẽ tự convert. Giao diện hiện lên bao gồm bản Hán việt, Vietphrase một nghĩa, Vietpharase nhiều nghĩa và cả bản tiếng Trung. Bạn chỉ cần đọc bản Vietphrase một nghĩa kết hợp với bản Hán việt, rồi viết lại câu, chú ý tên nhân vật phải viết theo Hán Việt.
II. Làm thế nào để có bản dịch/edit "đúng"?
Tất nhiên, đúng ở đây chỉ là đúng theo nghĩa tương đối. Như đã nói ở trên, không bao giờ có bản dịch đúng theo nghĩa tuyệt đối, nhưng cũng cần tránh đánh máy ra bản dịch sai quá là sai so với bản gốc, người đọc chắc chắn không thể biết được bản edit đó sai, chỉ có bạn là người đọc bản Hán việt và bản Vietphrase một nghĩa là có thể biết, vì vậy mình có tổng hợp một số nguyên tắc như sau:
1. Nguyên tắc 1: Lúc nào cũng phải cẩn thận
Công việc dễ sai nhất quả đất này chính là dịch truyện, vì vậy cẩn thận là nguyên tắc hàng đầu. Có rất nhiều lỗi không tra cứu cẩn thận thế này, ví dụ: Xảo quả là loại bánh trong Khất xảo tiết, có thể dịch nhầm thành hoa quả được bày khéo léo, Xá nhân là người đi theo hầu, đây là từ cổ, dịch nhầm thành người có ơn, Kiếm hoa là tên một loại cây, có thể bị nhầm là tên một thế kiếm…Tất nhiên những lỗi như thế này khi mới tập tành dịch rất khó phát hiện ra, ai mà biết một từ như vậy lại có nghĩa khác. Vì vậy, nguyên tắc cẩn thận chính là phải luôn luôn nhìn kết hợp bản Hán việt và bản Vietphrase, không chỉ chăm chú nhìn vào bản Vietphrase một nghĩa. Gặp từ nào thấy nghi ngờ phải tra cứu ngay, trước hết là tra cứu bằng Google.
Khi nói về tra cứu, mình cần nói thêm một chút về cách tra cứu, nói thật nhé, không phải ai cũng biết cách tìm kiếm như thế nào cho hiệu quả nhất với các trang tìm kiếm đâu. Cách của mình là dùng dấu ngoặc kép kết hợp với dấu + để loại bỏ những kết quả không cần thiết. Ví dụ muốn tìm câu “Ba tháng không biết vị thịt” mà bạn nghi tác giả là Khổng Tử, hãy đánh vào ô tìm kiếm của Google như sau:
“Ba tháng không biết vị thịt” + “Khổng Tử”
Khi tìm kiếm như thế này cũng phải rất kiên nhẫn nữa, có khi tìm tới trang thứ n mới ra được kết quả. Nếu tìm bằng Google không ra, bạn bôi đen từ cần tra ở QT, bấm chuột phải chọn Baikeing, QT sẽ kết nối với Baike. Bạn copy đoạn giải thích về từ cần tra, mở một QT mới, để phần mềm dịch và đọc hiểu. Nếu có lỗi không kết nối được với Baike, bạn copy từ tiếng Trung đó rồi tìm với Google, lưu ý dùng dấu ngoặc kép.
Với những bạn mới tập Dịch/edit, việc đầu tiên là hỏi Google ca ca xem có bao nhiêu bài hướng dẫn edit, nghiên cứu trước rồi hãy bắt tay vào làm.
Nhân tiện nói thêm về tên riêng của nhân vật, tên nhân vật tất nhiên phải chọn Hán việt, nếu QT chưa nhận ra đó là tên và không viết hoa, bạn bôi đen tên nhân vật, bấm chuột phải, chọn Add To Name, QT sẽ tự nhận diện đó là tên riêng, viết hoa theo Hán việt chứ không dịch ra nữa.
2. Nguyên tắc 2: Ngữ pháp tiếng Việt và tiếng Trung khác nhau, hãy điều chỉnh cho phù hợp
Trước khi viết một câu bạn nên tự hỏi, chủ ngữ đâu, vị ngữ đâu; rất nhiều bản edit rơi vào trường hợp câu không có chủ ngữ, nếu không có tất nhiên là mình phải tự thêm vào.
Mình hay xét câu theo thứ tự: Chủ ngữ + động từ + vị ngữ (đầu hoặc cuối câu) để viết câu cho đúng.
VD:
Câu đúng là: Cô lấy từ trong ví ra một tờ hóa đơn.
Thứ tự từ: thứ tự từ trong tiếng Việt và tiếng Trung khác nhau, cần thay đổi lại chứ không dùng như bản QT đã dịch được.
VD: Là Hoàng hậu Trần Quốc chứ không phải
Tiếp đến là dấu câu, bản được QT dịch thường có dấu chấm, phẩy không phải là chính xác nhất, cũng hay có dấu chấm phẩy nên bạn phải tự ngắt câu, thay đổi dấu cho phù hợp.
Tiếp nữa là về trạng ngữ, câu trong tiếng Việt thường viết trạng ngữ ở đầu câu, nhưng trong tiếng Trung thì chủ ngữ thường ở giữa câu. VD: QT sẽ dịch ra là:
Nên chuyển thành: Mấy ngày nữa, ta sẽ tới thăm nàng.
Hoặc:
Nên chuyển thành: Hôm nay ở chợ, ta nghe tin đồn về ngươi.
Trong tiếng Trung, chủ ngữ rất hay ở đầu câu, nhưng trong tiếng Việt thì không phải lúc nào cũng thế, ngoài trường hợp trạng ngữ, các trường hợp khác bạn cũng nên cân nhắc để viết câu cho đúng.
VD:
Nên viết là: Nếu cậu không bận, ở lại chơi đi.
3. Nguyên tắc 3: Ngôi xưng quyết định phần lớn độ hay trong tác phẩm của bạn
Các bạn đều biết ngôi xưng trong tiếng Việt của chúng ta rất phong phú và đa dạng, nhưng ngôi xưng trong tiếng Trung khi QT dịch ra đều là ta và ngươi, cái này hoàn toàn tương tự như I và you trong tiếng Anh, nhưng khi dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt, tất cả chúng ta đều tự chuyển đổi cho phù hợp.
Có điều, trong rất nhiều bản dịch/edit, các bạn vẫn giữ nguyên là ta – ngươi. Hãy lựa chọn ngôi xưng tiếng Việt cho phù hợp, điều này quyết định phần lớn độ hay trong tác phẩm của bạn.
Con cái nói với trưởng bối, hãy gọi cha/ mẹ/ chú/ bác/ cô / dì/ thúc/ bá/ cô cô/ phụ thân/ mẫu thân…., trưởng bối nói với con cháu, có thể xưng ta hoặc cha/mẹ/ chú/ bác… gọi bậc con cháu là con hay cháu. Thử nghe câu này của Hoắc Khứ Bệnh nói với Tam ca nhé:
Bạn nghe câu này sẽ thấy sao?
Câu đúng phải là:
“Thật vất vả mới đợi tới lúc các con đều trưởng thành, lúc này đương nhiên phải làm việc cần làm thôi.”
Điều này áp dụng tương tự khi nhân vật xưng hô với huynh/ đệ/ tỷ/ muội của mình. Tóm lại là hạn chế dùng ngôi xưng ngươi – ta hết mức có thể, kể cả từ các ngươi, có thể thay bằng mọi người, hay mấy đứa…
Còn khi là hai người đang yêu nhau thì tùy trường hợp các bạn lựa chọn ngôi xưng cho phù hợp.
Điều tiếp theo phải nói khi viết về ngôi xưng đó là hai từ nàng và hắn.
Trước hết là từ hắn, từ này giống hệt từ "he" trong tiếng Anh, tức là dùng thay cho người là nam khi được nhắc tới. Tất nhiên, mọi trường hợp QT đều dùng từ hắn, còn khi edit bạn nên lựa chọn cho phù hợp. VD khi nhắc tới nhân vật nam đã lớn tuổi, không nên dùng từ hắn, hãy dùng ông ấy, ông ta(thường dùng trong câu văn tường thuật), bác ấy, thúc ấy, bá ấy, chú ấy(thường dùng trong lời nói của các nhân vật với nhau)…
Khi một số nhân vật nói về lão gia, công tử, hay hoàng thượng với người khác, cũng vẫn dùng từ hắn, trong trường hợp này nên thay bằng từ người hoặc ngài để thể hiện sự tôn trọng, lưu ý là vẫn phải tùy trường hợp. VD như cha con Hoắc Quang nhắc tới Lưu Phất Lăng mình vẫn dùng từ hắn, vì bọn họ chắc chắn là không coi trọng hoàng thượng.
Có một trường hợp nữa, đó là khi trong truyện có người mang thai và nói về đứa con trong bụng mình, khi đó QT cũng dùng từ hắn. Bạn thử nghĩ xem, từ hắn trong trường hợp này sao dùng được, hãy dùng từ nó hay bé yêu hay gì đó tùy hoàn cảnh. Kể cả khi đề cập tới một bé trai rất nhỏ, VD như Lưu Thích mới 3 tuổi, QT cũng dùng từ hắn, khi đó hãy dùng từ nó hoặc lựa chọn khác của bạn cho phù hợp.
Khi một cô gái nhắc về người mình yêu, thay vì từ hắn hãy dùng từ chàng hay huynh ấy.
Áp dụng tương tự với từ nàng, từ này chỉ dùng phù hợp khi nhắc tới một cô gái trẻ, khi nhắc tới một phụ nữ đã lớn tuổi hãy dùng bà ấy, bác ấy, cô ấy…, và khi nhắc tới một đứa bé gái cũng không nên dùng từ nàng, hãy dùng nó, cô bé, bé… tùy trường hợp.
VD:
Câu đúng là: Khi gặp mẹ thiếp, bà có hỏi, chàng hãy…
Hoặc: Khi gặp mẹ thiếp, mẹ có hỏi, chàng hãy…
Đọc tới đây bạn đừng cười, có nhiều bản edit/dịch thế lắm.
Khi nhân vật nhắc tới một người phụ nữ mà mình ghét, cũng đừng nên dùng từ nàng, ghét như thế thì gọi nàng sao được, hãy dùng từ nàng ta, cô ta hay thậm chí là ả ta. Khi từ này dùng để nhắc tới một người phụ nữ có thân phận cao quý cũng nên chọn thay bằng người, hay bà cho phù hợp.
Khi truyện thuộc thể loại xuyên không, là lời kể của nhân vật nữ chính, thay vì dùng ngôi xưng ta, bạn hãy dùng “tôi”, thậm chí khi cô ấy gọi những người khác chắc cũng không dùng mấy từ cổ kiểu như huynh/đệ/ tỷ/ muội…, hoặc cô ấy cũng không xưng là thiếp đâu, vì bạn thử nghĩ xem, ngôn từ của người hiện đại bây giờ khác xưa mà.
Khi cha mẹ hay trưởng bối nhắc tới con gái/cháu gái của mình, bạn cũng không nên dùng từ nàng, hãy dùng từ con bé, nó, hay em con/em cháu, chị con/tỷ của con/chị cháu/tỷ của cháu (nếu nói với con/cháu của mình).
VD:
Câu đúng là: Nếu có thời gian, con để ý tới em con một chút.
Khi huynh tỷ/ đệ muội nói về chị/em của mình, cũng không nên dùng từ nàng, hãy dùng tỷ ấy/muội ấy.
Tạm thời là vậy, mình sẽ cập nhật phần 2 sau nha mọi người
@120. Dịch Giả