Huyền Trân
Nước non ngàn dặm ra đi
Muôn trùng trắc trở biên thùy xa xôi
Hai châu Ô, Lý đáp bồi
Tự rằng sính lễ chia phôi duyên đầu.
Khóc rằng phận bạc lao đao
Lệ tràn nhỏ giọt mưa mau oán hờn
Nghìn sông, trăm núi còn hơn
Nước nhà mang nghĩa, khinh nhờn giai nhân.
Huyền Trân thương số bạc phần
Vuông tròn trung hiếu, ái ân lỡ làng
Biên cương gió cuốn bụi ngàn
Đem theo son phấn Chiêm ban nhập phần.
Di phu nặng nghĩa sắc cầm
Chẳng may bạc mệnh lỡ lầm xuân xanh
Huyền Trân thân gái chẳng đành
Khắc Chung theo sứ gạt giành công nương.
Băng qua sông núi dặm trường
Duyên sao cho trọn tình thương buổi đầu
Xót từng gieo nghĩa trầu cau
Trách duyên không trọn bạc đầu người ơi.
Thể theo sách sử buông lời
Huyền Trân xuống tóc cho dời Trâu Sơn
Pháp danh phật giới Hương Tràng
Quảng Nghiêm còn giữ tên nàng Huyền Trân.
Lạc Mỹ Xuyên Thu
___
Năm 1306, Huyền Trân công chúa được gả cho Quốc vương Chiêm Thành là Chế Mân (tiếng Phạn: Jaya Sinhavarman III) để đổi lấy hai châu Ô, Lý (từ đèo Hải Vân, Thừa Thiên - Huế đến phía bắc Quảng Trị ngày nay). Một năm sau, Chế Mân chết, Huyền Trân công chúa được Trần Anh Tông sai Trần Khắc Chung cướp về.
Câu chuyện về Huyền Trân công chúa được truyền tụng trong dân gian, không chỉ vì lý do chính trị mà còn về khía cạnh văn hóa thơ, ca nhạc cũng như nghệ thuật sân khấu. Điều này khiến Huyền Trân công chúa trở thành công chúa nổi tiếng nhất trong lịch sử Việt Nam.
(Theo Wiki)