Tác Giả: Mario Vargas Llosa
Thể loại: Tiểu Thuyết
Reader: Hiện tại chưa có tại reader
Đôi nét về tác giả:
Mario Vargas Llosa (sinh 1936), người Peru, là một trong những nhà văn hàng đầu của Mỹ la tinh và thế giới. Tác phẩm nổi bật của ông gồm có La casa verde (1966), Conversación en la Catedral (1969), La tía Julia y el escribidor (Dì Julia và nhà văn quèn, 1977, đã dịch ra tiếng Việt), La guerra del fin del mundo (1981), La fiesta del chivo(2000), v.v. Ngoài tiểu thuyết, ông còn viết tiểu luận, phê bình, báo chí.
Vargas Llosa được Viện hàn lâm Thụy Điển quyết định trao giải Nobel Văn chương năm 2010
Lời giới thiệu:
Trò chuyện trong quán La Catedral là một cuốn tiểu thuyết đặc biệt, chỉ bằng những câu đối thoại, những tình tiết đan xen như phong cảnh qua cửa sổ trên chuyến tàu lao vùn vụt, lịch sử đất nước Peru trong một thời kỳ nhiễu nhương hiện ra với tầm vóc đồ sộ và những chi tiết rung động tâm can.
Santiago Zavalita, con trai của một kỹ nghệ gia giàu sang, đã từ bỏ tất cả cơ hội tiến thân để làm cho một tờ báo nhỏ, sau khi cảm thấy không cuộc sống nào thực sự dành cho mình – một luật sư thành đạt theo mong ước của gia đình, hay một thành viên nhiệt thành của Đảng cộng sản theo những người bạn cùng trường đại học. Một ngày, trong khi đi tìm con chó bị lạc, anh tình cờ gặp lại Ambrosio, người tài xế trung thành đã phục vụ cha của anh trong nhiều năm, giờ tay trắng, sống vất vưởng ở một góc thành phố Lima. Bên những chai bia trong quán rượu La Catedral, họ trôi theo dòng quá khứ của cả hai. Từ cuộc trò chuyện đó, không gian mở rộng cho những giọng nói của người sống và người chết thi nhau kể lại số phận nhỏ nhoi và những nỗi khổ đau ngỡ đã tan biến trong dòng thác lịch sử.
Cuốn tiểu thuyết chứa đựng hàng loạt nhân vật đại diện cho các loại người, các tầng lớp trong xã hội Peru dưới thời tên độc tài Odría. Don Fermín, cha của Santiago, một kỹ nghệ gia có nhiều dính líu mờ ám đến chính quyền; Cayo Bermudez, giám đốc An ninh của chính quyền Odría, một kẻ đê tiện; bọn tay sai của Bermudez phục vụ cho những thủ đoạn chính trị dơ bẩn; Hortensia – người tình của Bermudez, đã bị giết vì nắm được bí mật của Don Fermín; Amalia, hầu gái của gia đình Santiago và sau đó là Hortensia, vợ của Ambrosio; Queta, gái điếm và người tình đồng giới của Hortensia... Mỗi người đều dường như không thể thoát ra khỏi tiến trình tha hóa và sụp đổ, tiêu biểu là Ambrosio, vừa là nạn nhân vừa là tội phạm, xuất thân là kẻ cùng đinh và cuối cùng mất tất cả. Ngay chính Santiago, một thanh niên thông minh, trong sáng và đầy nhiệt tâm, cuối cùng cũng vỡ mộng, chán nản kéo lê cuộc sống tẻ nhạt của một phóng viên vô danh, “không là luật sư và cũng chẳng là hội viên của Club Nacional, không là kẻ vô sản cũng chẳng là tay t.ư sản”. Dù không chịu trở về với gia đình để trở thành trưởng giả, anh đã đủ trưởng thành để thôi huyễn tưởng về những thứ đã chi phối cả tuổi trẻ mình: “Còn nếu mày gia nhập hôm ấy thì sao, Zavalita? hắn nghĩ. Phải chăng nhiệt tình tranh đấu sẽ lôi mày theo, càng lúc càng dấn sâu vào hơn, mày có sẽ trở thành một kẻ có niềm tin, một kẻ lạc quan, một kẻ trong trắng khác, bí hiểm và anh hùng?... Thay vì những bài xã luận chống chó dại trên La Crónica, mày sẽ viết cho những trang in nghèo nàn của Unidad… Mày sẽ tệ hại hơn hay cũng thế hay hạnh phúc hơn? Hắn nghĩ: ồ, Zavalita”.
Đào sâu đến tận gốc rễ những mảng hiện thực ngổn ngang nhiều tầng lớp của Peru, Trò chuyện trong quán La Catedral như một cuốn biên niên ký vừa hiện thực vừa mang tính huyền thoại, khiến người đọc kinh ngạc vì sức mạnh và sức cuốn hút của nó. Toàn bộ tiểu thuyết là một dòng thác ngôn ngữ, không có một đoạn nào tách ra khỏi khung cảnh để suy tưởng độc lập. Từng chữ, từng chi tiết đều gắn với tâm trạng cụ thể hoặc mạch đối thoại của nhân vật. Những đoạn đối thoại cách xa về không gian và thời gian, được lồng vào nhau một cách tưởng như ngẫu nhiên, nhưng rất công phu – giống như những gì người ta nghe thấy trong một quán rượu ồn ào, mỗi lúc một câu, nhưng vẫn tìm được sự liên hệ. Ngôi nhân xưng thay đổi từ gián tiếp sang trực tiêp, từ đối thoại sang độc thoại, liên hệ với nhau bằng một logic ngầm xây dựng dựa trên các mối quan hệ, tính cách và hoàn cảnh của nhân vật. Những hình ảnh trái ngược gắn liền nhau một cách nhức nhối: lòng nhân hậu bên cạnh sự giả trá, tâm hồn đa cảm nằm trong sự thô lỗ, lòng vị tha đi đôi với tính ích kỷ… Ở đó, ranh giới thiện - ác bị xóa nhòa trước sự bất định của số phận, không cá nhân nào có quyền phán xét, không ai có quyền cho rằng mình nắm chân lý. Khổ đau của một xã hội – cũng là khổ đau của nhân loại – ngay cả cuộc đối thoại bất tận giữa nhiều thế hệ cũng không bao giờ đủ để nói hết về những con đường sai lầm mà người ta đã và đang đi…
------------------------------------
Bài review của darklion:
Trò chuyện trong quán La Catedral là một tác phẩm đồ sộ của Mario Vargas Llosa, tác giả của Thành phố và Lũ chó. Nói “đồ sộ” không phải chỉ vì nó quá dài (hơn 600 trang với khổ dài) mà còn vì nó quá rắc rối, bao trùm quá nhiều cuộc đời của quá nhiều người, thậm chí cả một giai đoạn của đất nước Peru.
Santiago Zavalita, con trai của một gia đình t.ư bản giàu sang, quyết tâm đi theo con đường riêng của mình và trở thành một nhà báo trẻ tuổi. Đây thật ra không phải là ước mơ của anh, làm việc với báo chí chỉ là công việc anh chọn để sinh sống sau khi nhận ra mình không hề có hứng thú đối với bất cứ ngành nghề nào – học luật theo ước nguyện của gia đình hay làm thanh niên tình nguyện theo Đảng Cộng sản,… Trong một lần đi tìm lại chú chó cho vợ mình, anh đã tình cờ gặp lại Ambrosio, trước đây là tài xế của gia đình anh.
Buổi chiều hôm đó, họ đã có một cuộc trò chuyện trong quán La Catedral. Chỉ trong một buổi chiều, cuộc trò chuyện đó của họ đã lật lại những khoảng thời gian ở Peru, cũng như những bộ mặt tưởng chừng đã bị giấu nhẹm thời bấy giờ.
Cũng t.ừ câu chuyện này, Santiago nhận ra được khía cạnh khác của Người cha mà cậu luôn chống đối, nhưng cũng rất mực yêu quý.
Tác phẩm này rất khó đọc và cũng rất dễ gây cho người đọc cảm giác nhàm chán, một phần vì nó đề cập quá nhiều đến chính trị, những âm mưu, những quan chức tham nhũng, những màn phản bội, lật mặt trong chính quyền, quá nhiều phe phái, quá nhiều những bộ mặt, quá nhiều những cái tên.
Hơn nữa, nếu không tập trung đọc, người đọc rất dễ bị rối loạn. Bởi vì không gian, thời gian, ngôi thứ trong tác phẩm rất lộn xộn, chỉ có thể vừa đọc vừa suy.
Nếu nói trong Thành phố và Lũ chó, tác giả viết đã rất khó hiểu, thì trong Trò chuyện trong quán La Catedral, chỉ có thể nói, ông viết còn rối hơn rất nhiều.
Người kể chuyện là những kẻ say, thế nên họ không phân biệt ngôi thứ, họ không phân biệt thời gian, địa điểm, họ cũng không phân biệt được mình đang nói đến ai. Đôi khi là lời kể, đôi khi là suy nghĩ và đôi khi cũng là trần thuật.
Trong tác phẩm, không phải bất cứ ai cũng có một tên gọi nhất định, có khi họ được gọi bằng tên, cũng có khi họ được nhắc đến bằng họ hay bằng biệt danh. Và họ không được đặt riêng lẻ trong một tình huống nhất định, họ xuất hiện xen kẽ với nhau, song song với nhau, chuyện này xọ chuyện kia, thậm chí chỉ trong một đoạn hội thoại nhỏ.
Cái hay của tác giả là ở đó. Dù viết rất rối, nhưng t.ừ những gì ông viết, người đọc có thể suy ra được người đó là ai, họ xuất hiện trong tình huống nào, nối tiếp cho những câu chuyện nào. Phải dần dần đọc hết tác phẩm thì người ta mới có thể nhận ra được điều gì đã xảy ra, tại sao lại dẫn đến những hành động, suy nghĩ đó.
Về nội dung, đây lại là một mảng rất phức tạp. Không như những tác phẩm khác, chỉ tập trung vào một hay nhiều mạch chính, tác phẩm này rất bao quát và cũng… rất loạn. Ở tác phẩm có cả tình bạn, sự phản bội, tuổi trẻ, nhiệt huyết, tình yêu, đam mê, nhục dục, lòng thương cảm,… Quá nhiều câu chuyện, quá nhiều mảnh đời chỉ trong một tác phẩm mà khi nghĩ lại, người đọc nhận ra những sự việc ấy có ảnh hưởng rất to lớn đến những sự việc nảy sinh sau đó.
Về nhân vật, như đã nói, tác phẩm là tập hợp của một dàn nhân vật rất đồ sộ. t.ừ Santiago, nhiệt huyết với tuổi trẻ nhưng sau đó lại thất vọng, mệt mỏi kéo lê cuộc sống của chính mịnh. Don Fermin, cha của Santiago, với vẻ ngoài lịch sự, tốt bụng nhưng dính dáng mờ ám đến chính trị và ẩn giấu góc khuất trong nhân cách. Ambrosio, một chàng trai chân chất, trung thành, sau đó lại trở thành sát nhân vì chủ của mình. Don Cayo, Bộ trưởng An ninh của chính quyền Odria, một kẻ đê tiện, hèn hạ, … Tất cả những con người ấy đều liên hệ với nhau bằng những sợi dây mơ hồ. Tuy quá nhiều nhân vật như vậy, nhưng không có bất cứ ai bị lu mờ. Người đọc luôn nhớ đến hoàn cảnh của họ, con người của họ và câu chuyện của họ. Chính vì thế nên tuy có rối rắm, đến cuối cùng, ta vẫn có thể xâu chuỗi tất cả những sự kiện tưởng chừng không hê liên quan lại với nhau.
Tuy thú vị như vậy, nhưng tác phẩm này thật sự không dành cho những ai cần giả trí. Bởi vì khi đọc sách phải tốn khá nhiều thời gian để suy ngẫm và cũng rất dễ buông xuôi do kết cấu của tác phẩm quá rối. Nói chung, những ai đang nhức đầu thì không nên đọc những loại thế này.
Lưu ý:
Đây không phải là tác phẩm đọc để giải trí, khi đọc nó bạn phải tốn rất nhiều thời gian để suy ngẫm, đối chiếu và quan trọng hơn bạn đọc rất dễ từ bỏ bởi kết cấu phức tạp và khó hiểu của nó. Tuy nhiên, nếu chịu đào sâu nghiên cứu thì đây quả là một tuyệt phẩm! - Amschel